Toespraak van de maand - juni 2025

    Vrolijke Berg van Hanna Mobach (1983)

Niets doen 

 

Het was tijdens mijn eerste meditatieweekend. Dat werd je toen geacht te volgen als aanvulling op de wekelijkse groep ‘Integrale meditatie op basis van Za-zen’, zoals Maarten het destijds noemde. Na het gebeuren enige tijd aangekeken te hebben, vroeg ik Maarten: “Als ik ‘zit’, mag ik dus niet naar de vogeltjes luisteren?” Alsof hij me een bevel gegeven had.

 

Misschien was het nog een tic van mijn militaire dienst. Het kan natuurlijk ook zijn dat het veel eerder in mijn jeugd ontstaan was.
 Hoe dan ook, ik zat met de brokken. 

 

Nu begin ik te begrijpen dat het dat ‘niets doen’ was waar ik absoluut niet toe in staat was.
 Wat een oneindig lange weg… 



 

In de toespraak voor deze maand zegt Maarten: “Ja, en dan is het ‘zitten’, net als alle oefeningen, gewoon een hindernis”. 

 

Zo ervaar ik het ook nog steeds. Als ik mezelf tot zitten zet, dan schrik ik gewoon als er buiten een luidruchtige vogel voorbijvliegt. Die mag er kennelijk nog steeds niet zijn…
 

Dus dat is wat Maarten hier met die ‘studie van het bewustzijn’ bedoelt: alleen maar waarnemen hoe ik met m’n eigen ‘zitten’ omga. En natuurlijk heb je dan regelmatig de neiging om dat ‘oefenen’ weg te gooien…
 

In de Zeven gesprekken met een leerling die ik in de jaren negentig met Maarten had, bracht ik het nog een keer ter sprake. “Maarten, móet dat nou, dat zitten?”


“Nou,” antwoordde Maarten, “ik zou het toch maar doen Hein.”

 

En daar heb ik me aan gehouden.

Hein

 Toespraak van de maand - mei 2025

                    Zwarte Prinses (1999) - Hanna Mobach

'Healing Tao': een steun bij het zitten

Tao-zen begon eigenlijk op de dag dat Epi van de Pol, onze Tai-chi leraar op de vijfdaagse sessies van Maarten Houtman, de Taoïstische energiemeester Mantak Chia naar Hotel Krasnapolski in Amsterdam liet overkomen, om een demonstratie te geven van 'Healing Tao', het 'Universal Healing Tao System'.
Maarten moedigde zijn leerlingen aan om er heen te gaan en er kennis mee te maken. En zo raakte ik er ook verzeild.

Na afloop van de bijeenkomst zat Maarten op de gang in diep gepeins verzonken, alsof hij in hevige tweestrijd verkeerde. Zo had ik hem nog nooit gezien…
Dat moet het moment geweest zijn dat hij de knoop doorhakte en besloot de 'methode Chia' in zijn eigen onderricht op te nemen – en zo de ‘Tao’ naast 'Zen' een volwaardige plaats te geven.

Ik maakte van dichtbij mee wat de gevolgen waren. Binnen een jaar schreef Maarten zijn Aanwijzingen bij de Tao-zen meditatie, dat we samen achter de computer drukklaar maakten. Vervolgens liet hij ook nog een Engelse vertaling maken – die weer verwerkt moest worden, met afbeeldingen-met-bijschriften en al.
Daarna volgde het doorslaggevende traject: het uitrollen van dit project voor de leerlingen, met gesproken instructies en eindeloos veel praktisch onderricht. Ook deze toespraak van de maand behoort daartoe
Beslissend voor deze omslag was dat de energie-oefening Maarten zelf diep geraakt moet hebben. Zo vertelde Epi dat Maarten bij het 'push-hands', een cruciale balansoefening in Tai-chi, sindsdien niet meer omver te krijgen was…
Voor Maarten zelf zal de doorslag gegeven hebben dat de ‘healing Tao’ voor een welkome steun is bij het zitten: de energie-beleving verruimt het lichaamsbewustzijn en kan je zo bevrijden van te veel opzet.

Hein

Hieronder twee citaten van Maarten

Herkomst

“De taoïstische oefeningen die hier worden gegeven, zijn ontleend aan de compilatie die Mantak Chia, een taoïstische meester uit Thailand heeft gemaakt van de oorspronkelijke, jammer genoeg verstrooid geraakte oefeningen. Het is zijn grote verdienste oude geschriften, en meesters die er nog van wisten, te hebben opgezocht om tot een complete instructie te komen en die in moderne taal weer te geven.
Het is dan ook met grote dankbaarheid dat wij het hier kunnen weergeven. De navolgende oefeningen zijn een combinatie van de taoïstische oefeningen en de ademoefeningen uit de zen traditie. Deze combinatie moet eens in China de Ch’an meditatie zijn geweest (Zen in Japan genoemd), waarbij de taoïstische oefeningen verloren gingen en de ademoefening van Zen overbleef.” 

De beleving van de oefening (1e alinea)

“Als je de oefening een poos gedaan hebt, dringt de eenheid en samenhang van je lichaam met zijn miljarden cellen zich onvermijdelijk aan je op. Cellen die onafgebroken, tot aan je sterven, met grote precisie hun werk doen.
Je beleeft die samenhang, al oefenend, steeds dieper om tenslotte wat je voordien in onderdelen in je lichaam ervoer, gelijktijdig te ervaren. Die ervaring maakt je voorzichtig met het beoordelen van de wereld en de mensen om je heen.” 

_{Beide citaten uit: Aanwijzingen bij de Tao-zen meditatie door Maarten Houtman}

  Toespraak van de maand - april 2025 

         foto: Aloys Baets

Afgelopen maand nam Aloys deze foto in het Bloesempark van het Amsterdamse Bos. Hij dacht dat het wel iets zou zijn voor deze toespraak van de maand. En het is waar: als je de prachtig bloeiende bomen ziet, dan lijkt elke oefening plotseling heel eenvoudig. Maar als ik zo iets tegenkom, dan moet ik tegelijkertijd denken aan Wim de Bie en zijn leraar Duits... De toespraak is in een andere lay-out ook te vinden op de website van Maarten Houtman.

Rien

 Toespraak van de maand - maart 2025

            foto: Rien Heukelom

Restloos leven is een kunst

Lieve mensen, het zijn moeilijke tijden. Als je net gelezen en gezien hebt hoe de Oekraïense president Zelensky op z’n ziel is getrapt voor het oog van de wereld, geschoffeerd door onze ‘leiders’, dan voel je het ongeloof in je opkomen, de woede, en het mededogen. En je vraagt je af: hoe is dit in godsnaam mogelijk… 

In ‘Jezelf de gelegenheid geven om te veranderen’, Maarten’s toespraak voor deze maand, lijkt het wel alsof hij in dit verhaal over ‘aandacht’, precies naar dit punt toewerkt:

“Je weet het héél erg goed wanneer je aandachtig bent, dat hoeft niemand je te vertellen. Op dat moment accepteer je de wereld zoals die is. En jezelf ook.

En je blijft – laten we elkaar geen sprookjes vertellen – je blijft zien wat de tekorten zijn. Wat de ellende is in de wereld. Wat de moeilijkheden zijn vlak om je heen. Wat er met je partner gebeurt, met je naasten, met je kinderen. En dat is allemaal niet zo mooi, dat zie je heel goed.

Maar je wilt het niet meer weg hebben, dat is het grote verschil. Je ziet de onvermijdelijkheid van alles wat er gebeurt.

En je ziet ook dat het heerlijk zou zijn, als dat veranderen zou. En dan ben je terug bij jezelf, dan ben je niet meer buiten jezelf. Dan ben je terug bij jezelf, want dan weet je waar dat in zit.

Zo is dus dan de kloof geslecht tussen alles wat er in de wereld gebeurt, en wat jij bent en hoe jij leeft. Dan hoef je je dus niet meer in te spannen om de wereld te verbeteren, of jezelf te verbeteren. Je weet waar het van afhangt.”

Hein