vrijdag 5 juni 2015

Sprong in het Onbekende

Museo Archeologico di Paestum - Tombe van de Duiker, de gaafste fresco's uit de Griekse oudheid.
[klik om te vergroten]

Paestum - door de Grieken 'Poseidonia' genoemd - is gelegen aan de rand van een enorm opgravingsgebied, met de drie best bewaarde Griekse tempels van Italië. Veel van wat er gevonden is, wordt bewaard in het Archeologisch Museum.
Toen ik daar afgelopen mei de zaal op het bovenstaand panorama betrad, werd ik getroffen door de werking die van het verstilde tableau met 'De duiker' uitgaat.

Drie van de vier in de 'Tombe van de Duiker' gevonden tableau's laten scenes zien van een symposion, een viering in de mannenvertrekken, met zuiveringsriten, drank en muziek, waar ook de overledene aanzit.
De vierde is het fresco van 'De duiker', die het plafond van het graf vormde.
Het toont een menselijke figuur die, dynamisch maar eenzaam, tussen hemel en aarde zweeft, temidden van een landschap van kosmische dimensies: achter hem rijzen de Zuilen van Hercules, de grens van de bekende wereld; beneden wacht de Oerzee, die hem straks zal opnemen.
De figuur van 'De duiker' staat symbool voor de reis van de ziel door het Onbekende, voorbij alle plaats en tijd. De geleerden zijn het erover eens dat de symboliek van het tafereel de opstandings-gedachte van de Pythagoreeërs ademt.
Tombe van de Duiker - Paestum (Z-Italië), 480 v.C.
[klik om te vergroten]