Khadim Ali, The Haunted Lotus, gouache en bladgoud op Wasli-papier |
Enkele
nabeelden van de 13e Documenta
We leven in een wereld van beelden, beelden die zich
in ons vastzetten als meningen, principes, idealen en wereldbeschouwingen. En
we koesteren het wereldbeeld dat we hebben en zijn bereid te vechten voor onze
ver-beelding van de werkelijkheid, voor onze heilige huisjes …
Maar ook al zijn we in die zin ‘fundamentalisten’,
soms kunnen we, ronddwalend in ons vertrouwde landschap, even zien hoezeer al
die beelden onze horizont vervuilen en haast geen ruimte meer laten om waar te
nemen – en we smachten naar de openheid van een nieuwe, onbelaste wereld …
Als je een aantal dagen rondloopt op de Documenta,
de vijfjaarlijkse kunstmanifestatie in Kassel, word je natuurlijk overstelpt
met nieuwe beelden. Onwillekeurig ga je op zoek naar beelden die niet toevoegen
aan het bekende, maar een bevrijdende werking hebben …
De 13e aflevering van Documenta speelt zich
niet alleen in Kassel af, maar wordt ‘fysiek en conceptueel’ ook op een aantal
andere locaties gehouden, met name in Afganistan. Daarbij is de blik gericht op
de omstandigheden waaronder kunstenaars werken. Kaboel en Bamiyan spelen daarin
een centrale rol, “omdat kunstenaars hier, naast een toestand van hoop, veelvuldig
een staat van beleg ervaren, samen met terugtrekking en blootstelling.”
Het gebeuren in Bamiyan, waar de Taliban in 2001 twee
monumentale zesde-eeuwse zandstenen boeddha’s opbliezen, heeft destijds diepe
indruk op me gemaakt. Het was het jaar waarin ook die andere tweevoudige beeldenstorm
plaatsvond …