Toespraak van de maand - november 2025
"Er kwam geen einde aan zijn verwondering"(foto: Rien Heukelom, juli 2025) Geachte mede gezetenen Op 11 september jl. kwam mijn vrouw Klaaske thuis ten val en brak haar bekken. Na het eerste telefoontje naar de dokter, kwam de hele zorgmachine op gang en na een kleine omweg lag ze vijf dagen later in revalidatiecentrum ‘De Die’ in Amsterdam Noord. Voor mij een bekende plek, ik had daar jaren geleden een paar dagen voor Maarten gezorgd, die zijn knie gebroken had.
En dan sta je daar plotseling weer midden in de wereld van het leed. Je ziet het om je heen, hoort Klaaske’s verhalen over de lotgenoten die ze daar ontmoet – over de breuken, over de eenzaamheid én over de ongelofelijke inzet en meelevendheid van het verplegend personeel.
Ik ging te rade bij de toespraken van Maarten en herinnerde me zijn verhaal van de vrouw die haar hart uitstortte bij de Boeddha. ‘Vrouw, ga bij alle deuren langs en ontdek waar het leed ontbreekt’ kreeg ze te horen – en het leed bleek overal te zijn.
Toen ik deze toespraak las, realiseerde ik me plotseling dat het een heel speciale sessie was geweest. De sessie namelijk waarin Maarten geconfronteerd werd met een leerling die hem, juist door het accent dat hij legde op het leed van de wereld, met grof geschut te lijf ging. Ze verweet hem dat hij de aanwezigen een schuldgevoel wilde opdringen, dat hij ‘een Savonerola’*) was.
Maartens reactie:
Die opmerking van Tine heeft een herinnering bij me bovengebracht, die illustreert dat de geestelijke weg uiteindelijk uitmondt in het besef dat je verantwoordelijk bent voor alles.
Present zijn in het grote gaan - toespraak Eefde december 1989, woensdagmorgen
En toen vertelde hij over de Jood die hij in het Jappenkamp leerde kennen, die gemarteld was door de Gestapo – en medelijden met zijn beul kreeg.
Klaaske had me verteld dat zij destijds met grote moeite naar dit verhaal luisterde, het leed kwam zo dichtbij… Het liefst sloot zij haar oren daarvoor. Ook andere sessiegenoten hadden deze ervaring.
En opeens kwam de tekst van ‘Een vergissing’ bij me boven, de convocatie voor het Tao-zen weekend van augustus 2005, die Maarten zestien jaar later schreef:
Er was eens een man die veel gruwelijke dingen had meegemaakt.
Op een dag dacht hij: ‘Zo zit het in elkaar, ik zal er de mensen van vertellen’.
Dat was natuurlijk heel aardig van die man. Misschien kon hij ze zo voor veel onheil behoeden.
Maar hij vergat door dat zo-zit-het-in-elkaar aandacht te geven aan wat dagelijks om hem heen gebeurde. Ook vergat hij te kijken naar hoe het om hem heen was.
Het liep uit op een ongeluk. Toen hij in het ziekenhuis bijkwam uit de verdoving, langzaam, stukje bij beetje, leek alles nieuw. Ieder moment was kostbaar. Iedere ademhaling veranderde iets in zijn lichaam. Er kwam geen einde aan zijn verwondering.
Als hij de mensen hier eens van vertelde, zó dat ieder op zijn wijze er mee verder kon Maarten Houtman, Een vergissing, Convocatie Tao-zen weekend augustus 2005. *) Dominicaner boeteprediker en kerkhervormer uit Florence, die zich richtte tegen de pauselijke aflaat en het morele verval van zijn tijd. Hij belandde in 1498 op de brandstapel. Hein Zeillemaker
(met dank aan Klaaske, met wie het inmiddels een stuk beter gaat).
En dan sta je daar plotseling weer midden in de wereld van het leed. Je ziet het om je heen, hoort Klaaske’s verhalen over de lotgenoten die ze daar ontmoet – over de breuken, over de eenzaamheid én over de ongelofelijke inzet en meelevendheid van het verplegend personeel.
Ik ging te rade bij de toespraken van Maarten en herinnerde me zijn verhaal van de vrouw die haar hart uitstortte bij de Boeddha. ‘Vrouw, ga bij alle deuren langs en ontdek waar het leed ontbreekt’ kreeg ze te horen – en het leed bleek overal te zijn.
Toen ik deze toespraak las, realiseerde ik me plotseling dat het een heel speciale sessie was geweest. De sessie namelijk waarin Maarten geconfronteerd werd met een leerling die hem, juist door het accent dat hij legde op het leed van de wereld, met grof geschut te lijf ging. Ze verweet hem dat hij de aanwezigen een schuldgevoel wilde opdringen, dat hij ‘een Savonerola’*) was.
Maartens reactie:
Die opmerking van Tine heeft een herinnering bij me bovengebracht, die illustreert dat de geestelijke weg uiteindelijk uitmondt in het besef dat je verantwoordelijk bent voor alles.
Present zijn in het grote gaan - toespraak Eefde december 1989, woensdagmorgen
Present zijn in het grote gaan - toespraak Eefde december 1989, woensdagmorgen
Er was eens een man die veel gruwelijke dingen had meegemaakt.
Op een dag dacht hij: ‘Zo zit het in elkaar, ik zal er de mensen van vertellen’.
Dat was natuurlijk heel aardig van die man. Misschien kon hij ze zo voor veel onheil behoeden.
Maar hij vergat door dat zo-zit-het-in-elkaar aandacht te geven aan wat dagelijks om hem heen gebeurde. Ook vergat hij te kijken naar hoe het om hem heen was.
Het liep uit op een ongeluk. Toen hij in het ziekenhuis bijkwam uit de verdoving, langzaam, stukje bij beetje, leek alles nieuw. Ieder moment was kostbaar. Iedere ademhaling veranderde iets in zijn lichaam. Er kwam geen einde aan zijn verwondering.
Als hij de mensen hier eens van vertelde, zó dat ieder op zijn wijze er mee verder kon
Maarten Houtman, Een vergissing, Convocatie Tao-zen weekend augustus 2005.
*) Dominicaner boeteprediker en kerkhervormer uit Florence, die zich richtte tegen de pauselijke aflaat en het morele verval van zijn tijd. Hij belandde in 1498 op de brandstapel.
